Wednesday, October 25, 2023

Moshe Dayan / PHẦN VI. GIAI ĐOẠN 1967-1973

Cuc Đi Tôi
PHN VI.  GIAI ĐON 1967-1973
22. THÁNG CHÍN ĐEN
        Đu tháng Chín năm 1970, quân khng b tìm cách ám sát Quc Vương  Hussein ca Jordan. Đã có nhiu v va chm xy ra gia nhng t chc khng b và quân đi Jordan. Các t chc khng b âm thm, làm mt “v” ln. Ngày 6 tháng Chín, chúng “không tc” mt lúc bn phi cơ hành khách bên Âu châu. Ch có mt chuyến b tht bi, đó là chiếc máy bay ca Do Thái. Phi hành đoàn chiếc Boeing ca hãng hàng không Do Thái El Al đánh gc tên không tc và bt gi mt n đng bn, giao cho cnh sát Ăng Lê London, khi chiếc phi cơ đáp xung phi trường Heathrow. Tên ca n tc là Lyla Khaled, trong tháng Tám năm 1969 đã tham d v cướp chiếc phi cơ ca hãng TWA (Trans World Airlines – Hoa Kỳ) trên đường bay t Rome (Ý Đi Li) đi Lod (Do Thái), ép phi công bay đến Damascus.
        Ba chiếc phi cơ b không tc ca các hãng hàng không Pan American (Pan Am), TWA và Swissair (Thy S). Chiếc máy bay Boeing Jumbo ca Pan American b ép buc đáp xung phi trường Cairo, ri b quân khng b gn cht n cho n tung, sau khi đã cho các hành khách xung. Hai chiếc kia b ép đáp xung Jordan, gn thành ph Zerka, tt c hành khách b gi trên tu bay làm con tin.
        T Chc Gii Phóng Palestine lên tiếng công nhn, đã làm nhng chuyến không tc. Sau đó đưa ra mt danh sách nhng đòi hi gi cho chính quyn các quc gia Thy Sĩ, Tây Đc, Anh quc, Hoa Kỳ và Do Thái như mt điu kin đ th nhng thường dân đang b gi làm con tin. Quân khng b đe da, nếu các đòi hi ca h không được tha mãn hoc quân đi Jordan xen vào, h s cho n hai chiếc phi cơ vi tt c con tin.
        Đi vi chính ph Thy Sĩ, quân khng b đòi phi th ba đng bn b kết án mười hai năm tù trong v tn công phi cơ hãng El Al (Do Thái) phi trường Zurich trong tháng Hai năm 1969. Đi vi chính ph Tây Đc cũng vy, phi th ba đng bn trong v tn công hành khách chiếc El Al Munich. Chính quyn Anh phi th n tc Lyla Khaled. Và Hoa Kỳ phi tr t do cho Sirhan Bishara Sirhan đang nm trong tù v tôi ám sát Robert Kennedy. Cui cùng là Do Thái phi th mt danh sách nhng tên khng b b bt Do Thái.
        Ba ngày sau, thêm mt máy bay hành khách th ba đến nhp vào hai chiếc đã b “cm tù” Zerka. Nhiu hành khách trên hai chiếc này đã ngt xi trong máy bay, vì đói, khát và sc nóng thư thiêu đt bên trong phi cơ. Chiếc th ba ca hãng hàng không Ăng Lê BOAC, b không tc trên đường bay t Bahrein đi London. Phát ngôn viên ca “Mt Trn” cho biết hành đng không tc này đ chính quyn người Anh sm th t do cho “người đp” Lyla Khaled.
        Chính quyn Thy Sĩ, Tây Đc và Anh quc chi thua, tha mãn nhng đòi hi ca bn khng b. Nhưng khi đi din các quc gia b không tc hp vi b trưởng Ngoi Giao Hoa Kỳ Rogers và đi din Do Thái, h đng ý thương thuyết riêng vi quân khng b vi điu kin tt c hành khách đu được th k c người Do Thái.
        Hi Đng Bo An Liên Hip Quc hp khan, yêu cu quân khng b tr t do cho tt c hành khách cùng phi hành đoàn ba chiếc máy bay hành khách. T chc Hng Thp T được phép đem thc ăn, thuc men lên chăm sóc cho hành khách b ép buc phi ngi ti ghế ca mình bên trong phi cơ. Tướng Khadissa, tư lnh quân đi Jordan thuyết phc được bn khng b th đàn bà, tr em, nhng người già và nhng người quc tch n Đ, Pakistan, đưa h vào tm trú trong khách sn Amman. Quân khng b đng ý nhưng vn gi li 60 ph n, tr em quc tch Do Thái đ “thm vn”. Chính quyn Iraq cũng lên tiếng can thip vi Mt Trn Gii Phóng Palestine nhưng không hiu qu.
        Sau sáu ngày “đ la”, lúc 3 gi chiu hôm 12 tháng Chín, bn khng b cho hành khách xung phi cơ ri cho n tung c ba chiếc máy bay. Hai trăm tám mươi hành khách cùng phi hành đoàn ba chiếc phi cơ được tr t do đi Amman. H còn gi li bn mươi hành khách, đem đi đến mt tri t nn (cho người Palestine). Nhng người này b coi là “tù binh chiến tranh”, h được quân đi Jordan tn công, làm ch tình hình tri t nn gii cu.
        Đem ba chiếc phi cơ b không tc qua Jordan, quân khng b gây khó khăn cho chính quyn, quân đi Jordan. Hai phe n súng đánh nhau trong th đô Amman. Mc du đã có nhiu cuc thương thuyết ngưng bn, mt s đơn v quân đi Jordan tn công my căn c ca quân khng b gn biên gii Syria. (Quc gia Do Thái ngày nay nm trong vùng Palestine, dân tc Palestine phi sng ri rác trong các tri t nn các nước láng ging Rp, nht là Jordan và Syria. Sng nh s tài tr ca Liên Hip Quc, nhng thế h sinh sau người Palestine chào đi trong các tri t nn nên h rt căm thù dân Do Thái và người Âu châu) Chng bao lâu, chiến tranh bùng n lan tràn khp nơi trên đt Jordan. Quân khng b “la làng” cho rng chiến xa Jordan bn phá căn c ca h phiá bc và trong thung lũng Jordan gây thương vong cho nhiu “đng chí” ca h. Lãnh t t chc khng b đòi hi Vua Hussein thay đi ni các do Th Tướng Ziad El Rifai lãnh đo và thay các cp ch huy trong quân đi vì nhng người này chng li s bành trướng ca Mt Trn Gii Phóng Palestine.
        Đ gi vng ngai vàng, Vua Hussein gii tán chính quyn dân s, thay bng mt chính ph lâm thi do mười hai tướng lãnh quân đi điu khin. Quyn th tướng được trao cho Chun Tướng Muhmad Da’oud, người đã b quân đi Do Thái bt được trong trn chiến Sáu Ngày sau đó tr v Jordan trong đt trao đi tù binh. Chiến tranh vi người Palestine vn tiếp tc, quân khng b làm lon trên đt Jordan như mt trn ni chiến. Thc s, quân khng b ch là nhng tên du kích, phá hoi không th đương đu vi mt quân đi. Trong th đô Amman và vùng ngoi ô, nhiu tay khng b b giết và b bt (chuyn này tương t như Li Băng Lebanon). Các lãnh t khng b xin Vua Hussein nương tay nhưng ông ta làm ngơ.
        Trước cnh “ni da xáo tht” gia các sc dân Rp, ngày 18 tháng Chín, quân đi Syria “nóng mũi” cho chiến xa vượt biên gii Jordan vào cu vin quân khng b. Quân đi Syria chiếm được mt đn cnh sát Jordan. Qua hôm sau, các đơn v chiến xa Syria có thêm quân Iraq vào Jordan tiến v th đô Amman. Vua Hussein cu cu Hoa Kỳ. Washington đng ý, ra lnh cho sư đoàn Nhy Dù 82 chun b và cnh cáo Syria. Do Thái cũng đưa mt đơn v Thiết Giáp lên biên gii gn khu vc giao tranh.
        Quân đi Jordan phn công, gây nhiu tn tht cho quân đi Syria, buc đoàn quân xâm lược lui v biên gii. Tng tham mưu trưởng quân lc Ai Cp bay qua Jordan đem theo thư mi đến Quc Vương Hussein và lãnh t Palestine Arafat. Bc thư có ch ký ca các lãnh t Rp: Ai Cp, Libya (Đi Tá Mamoar Kadafy) và Sudan. Vua Hussein bay qua Cairo theo li mi ca Nasser gp Yasser Arafat và ký hip ước đình chiến ngày 27 tháng Chín. Ngày hôm sau 28 tháng Chín, Tng Thng Ai Cp Nasser t trn vì bnh tim.
        Nhng đng chm gia quân khng b và quân đi Jordan vn tiếp tc. Đu tháng Giêng năm 1971, quân đi Jordan vào các tri t nn người Palestine gn Amman thanh lc các phn t khng b. Cùng lúc nhng đơn v Jordan khác tiến vào kim soát các căn c đia ïca quân khng b trong khu vc Jerash và Es Salt. Ngày 6 tháng Tư, Vua Hussein gi “ti hu thư” cho các lãnh t quân khng b, ra lnh buông súng. Hai ngày sau, quân đi Jordan có chiến xa, pháo binh ym tr tn công, càn quét hai khu vc Jerash và Ajlun. Sau ba ngày giao tranh, không còn mt tên khng b nào trên đt Jordan. Tt c đu b giết, nhng người thoát chết, không đu hàng, b chy qua các nước lân cn. Mt nhóm khong 100 người chy qua biên gii Do Thái đu hàng và giao np vũ khí (Chng thà đ cho k thù Do Thái bt gi… mi thù vi người anh em Jordan s đ trong tim, không bao gi quên).
        Chuyn rc ri gia Vua Husein và các t chc khng b tm yên. Nhng hot đng khng b trong Jordan cũng không thy. Chính quyn dân s Jordan cũng không biết được nhng điu quân khng b đang âm mưu, chun b. Quân khng b ám sát v th tướng mi Wasfi Tel ca Jordan ti Cairo. Ông ta được mi tham d bui hp ca Ban Phòng V Rp trong th đô Cairo, Ai Cp ngày 27 tháng Mười Mt năm 1971. Tân th tướng Jordan b bn chết trước ca khách sn ông đang cư ng. Nhng k sát nhân b bt nhưng được th sau đó.

23. TRN CHIN TIÊU HAO
        Ngày 29 tháng Tám năm 1967, lãnh t mười mt quc gia Rp gp nhau trong mt hi ngh t chc Khartoum. Các nước trong khi Rp gm có: Ai Cp, Iraq, Jordan, Lebanon, Saudi Arabia, Kuwait, Libya, Sudan, Tunisia, Morocco và Algeria. Lãnh t Syria không đến, nhưng có mt Yasser Arafat, lãnh t T Chc Gii Phóng Palestine (PLO). Các lãnh t Rp đưa ra bn “Không”: Không chp nhn hòa bình vi Do Thái. Không công nhn quc gia Do Thái. Không thương thuyết vi Do Thái. Không thc mc quyn đòi hi ca dân tc Palestine. Nhng quc gia sn xut du ha bo đm vi Nasser, s tiếp tc tài tr ngân sách cho Ai Cp đ đóng ca kênh đào Suez. Saudi Arabia ha đóng góp 120 triu đng mt năm, Kuwait đóng 132 triu, và Libya đóng 72 triu. Nga Sô đ thêm quân vin, c vn vào vùng Trung Đông đ xây dng li quân đi Ai Cp và Syria. Mt phái đoàn quân s cao cp được tng tham mưu trưởng quân đi Nga, Thng Tướng Zakharov hướng dn đi thăm các đơn v Ai Cp, tìm hiu nguyên do xy ra trn đi bi va qua (trn chiến Sáu Ngày). Trong vòng mười tám tháng, Nga Sô đem vũ khi ti tân qua Ai Cp bng đường hàng không cũng như đường bin làm cho quân đi Ai Cp mnh hơn hi năm 1967. Syria cũng được giúp đ tương t.
        Ngày 21 tháng Mười năm 1967, bn tháng sau trn chiến Sáu Ngày, chuyn “rc ri” đu tiên xy ra. Tu phóng thy lôi Ai Cp, loi Komar do Nga Sô đóng, bn chìm chiếc tu  Do Thái Eilat cách hi cng Said hơn 13 dm, ngoài hi phn Ai Cp. Tu Eilat b trúng hai thy lôi chìm, tt c 47 người trên chiếc tu đu chết hoc mt tích ngoài bin khơi. Chúng tôi tr đũa pháo kích vào nhng nhà máy lc du, bn cha gn thành ph Suez. Tiếp theo là nhng viên đn pháo binh qua li gia hai bên. Dân chúng Ai Cp trong các thành ph gn đó, Suez, Ismailia, và Kantara li phi “chy gic” mt ln na.
        Sau v này phòng tuyến nơi kênh đào Suez được bình an hơn mt năm. Trong thi gian này, các c vn Nga Sô giúp t chc li quân đi Ai Cp, xây nhng tuyến phòng th kiên c bên kia kênh đào Suez. Trong thi gian này, quân đi Ai Cp t phiá bên kia kênh đào Suez pháo kích hay bn quy ri qua phiá Do Thái ch vn chưa đ sc tn công đ ly li nhng phn đt b Do Thái ly được trong trn chiến Sáu Ngày.
        Nhng chuyn khác xy ra đu tháng Chín, quân đi Ai Cp pháo kích vào phòng tuyến Do Thái (Bar Lev) nơi phiá bc kênh đào gây thit mng 10 binh sĩ và 18 người khác b thương. Hai tun sau, đt pháo kích khác ca Ai Cp kéo dài chín tiếng đng h, kết qa 15 người chết và 34 người khác b thương. Ngoài ra quân Bit Kích Ai Cp xâm nhp qua kênh đào Suez, đng toán tun tiu Do Thái nên phi rút lui.
        Tôi bay v hướng nam (Ai Cp) ngày hôm sau, đi thanh tra phòng tuyến ti căn c “Cobra – H Mang”, nơi b ăn đn pháo binh nhiu nht. Khu vc như va b mt trn sóng thn t bin đánh vào. Mt viên đn đi bác 160 ly vi đu n chm xuyên qua lp bê tông trên nóc hm, n tung làm tt c 10 quân nhân đu b thương. Nhng công s nm trên mt đt đu b mnh đn làm hư hi.
        Tôi đi đến nơi chm súng gia quân Bit Kích Ai Cp và toán tun tiu quan sát, cách tin đn này khong mt dm rưỡi. Mt xe bán xích st trúng đn cháy vn còn nm đó. Tôi xung xe, đi dò theo du vết con đường mòn mà toán Bit Kích xâm nhp. Chúng tôi di chuyn chm, quan sát k càng, s đch gài mìn con đường. Mt xác lính Ai Cp b li sau v chm súng đêm qua. Có l chiến sĩ này b thương trước, được đng bn dìu đi đến đây thì chết, các chiến hu ca anh ta đã ly đi khu AK (Kalatchnikov), dây đn và con dao găm ca Đc vn còn mang trên mình. Tôi cùng my sĩ quan tiếp tc dò theo đường mòn đến gn b kênh đào. Tôi bò lên dùng ng nhòm quan sát các v trí lính Ai Cp bên kia b kênh, gn nơi b kênh tôi trông thy hai túi mang đn AK, mìn và v đn súng chng chiến xa. Toán quân Bit Kích Ai Cp phi b li đ d bơi qua kênh đào.
        Trước tình trng này, chúng tôi phi cng c li tuyến phòng th, xây nhng pháo đài kiên c. Ngoài ra cn thêm mt ngân khon 5 triu đng đ xa xang li h thng đường tiếp vn, nht là con đường băng qua đèo Mitla. Đ tr đũa, chúng tôi chn mt s mc tiêu trên đt Ai Cp tn công. Không quân oanh kích phá hy my chiếc cu bc qua sông Nile, đơn v Bit Kích, Nhy Dù vào sâu trong đt Ai Cp phá hy mt nhà máy đin ln Naj Hamadi. Trn đt kích này làm sng st sĩ quan cao cp Ai Cp và các c vn Nga Sô, lúc đó h mi rõ, không có mc tiêu nào trên đt Ai Cp được bo đm an toàn.
        Trong bn tháng kế tiếp, phòng tuyến nơi b kênh đào Suez được yên tĩnh, quân đi Do Thái cng c li phòng tuyến này thêm vng chc. Ngày 3 tháng Mười Hai, Trung Tướng Chaim Bar Lev lên thay Tướng Yitzhak Rabin làm tng tham mưu trưởng, còn Tướng Rabin đi làm Đi S ti Hoa Kỳ. Tướng Bar Lev ra lnh tái phi trí li và xây thêm mt s pháo đài dc theo phòng tuyến vi Ai Cp, nên có tên là phòng tuyến Bar Lev.
        Ai Cp vn tiếp tc khuy phá đ làm tiêu hao ngun nhân lc rt gii hn ca Do Thái. Trong giai đon bn tháng (tam cá nguyt) tính đến ngày 13 tháng By năm 1969, chúng tôi b tn tht 29 chết và 120 b thương. Hôm đó, tôi xin phép y Ban Quc Phòng trong ni các tn công tr đũa và được chp thun. Không lc Do Thái tn công nhng căn c quân s, v trí đt súng đi bác, ha tin đi-không SAM-2 nơi hướng bc kênh đào Suez. Bn ngày sau, không lc tiếp tc oanh kích các tri lính t Kantara đến hi cng Said trong vòng năm tiếng đng h. Trong trn oanh kích này, phi cơ Do Thái bn rơi 5 phi cơ đch đi ly 2 chiếc ca ta. Đến cui tháng By, phi cơ Do Thái bn rơi thêm 12 phi cơ Ai Cp, làm cho v Tư Lnh Không Quân Ai Cp b mt chc. 
        Ít lâu sau, Nasser cho hai tướng Tng Tham Mưu Trưởng và Tư Lnh Hi Quân v vườn sau v Bit Đng Quân, Nhy Dù Do Thái đt kích qua kênh đào Suez, phá hy đài quan sát, đn canh gác, đài radar, và nhiu quân xa trên hướng tn công ca h. Trn đt kích này, quân Do Thái bn h thêm khong 100 lính Ai Cp. Khi Tng Thng Ai Cp Nasser biết chuyn này, các đơn v hành quân “đc bit” ca Do Thái đang ngi trên trc thăng trên đường tr v. Ngc nhiên ông ta gi đin thoi cho v Tng Tham Mưu Trưởng, ông này cũng không biết gì, trn an cho Nasser nguôi cơn gin, nói rng ông ta đã đi thanh tra và quân đi Ai Cp đã đy lui, gây tn tht nng cho đch. Ông ta cũng như v Tư Lnh Hi Quân vn chưa được báo cáo, đêm trước Bit Hi Do Thái đã xâm nhp vào hi cng, đánh chìm hai chiếc tu phóng thy lôi. (Hoa Kỳ cũng có B Tư Lnh Hành Quân Đc Bit “Special Operation Command” gm Bit Đng Quân, Lc Lượng Đc Bit, Người Nhái SEAL)
        Đ to áp lc, buc người Ai Cp tuân theo hip đnh ngưng bn, tôi đưa vn đ này ra trước y Ban Quc Phòng, yêu cu được x dng không quân, oanh kích nhng căn c quân s nm sâu trong Ai Cp. Kết qu trong tháng Giêng, Hai và Ba năm 1970, không lc Do Thái oanh kích 20 căn c quân s Ai Cp. Điu này làm xung tinh thn dân Ai Cp và Nasser nhn thc rng quân đi ca ông ta không đ sc ngăn nga nhng trn tn công, oanh kích ca Do Thái. Cui tháng Giêng, Nasser bay qua Moscow yêu cu chính quyn Nga Sô đưa quân qua giúp. T đu năm 1970, Nga Sô đưa sang Ai Cp nhng dàn ha tin đi không SAM cùng vi nhân viên, dng c. Ngày 1 tháng Tư, Nga Sô gi qua ba phi đi phn lc cùng vi phi công, chuyên viên cơ khí, vũ khí, bo trì đ bo v bu tri Cairo, Alexandri và Aswan. H thng phòng không Ai Cp được các c vn Nga Sô ch huy, điu hành.      

No comments:

Post a Comment