Ngày hôm qua, đưa lên mạng xã hội Twitter, Saleh tuyên bố ông ta “là Tổng Thống hợp pháp”dựa vào hiến pháp của Afghanistan, cho rằng Đệ Nhất Phó Tổng Thống đảm nhận chức vụ này (Tổng Thống) “trong trường hợp, Tổng Thống vắng mặt, đào tẩu, từ chức hay chết.” Vị Tổng Thống cuối cùng Ashraf Ghani đả trốn thoát ra khỏi Afghanistan, khi quân Hồi giáo Taliban tiến công về thủ đô Kabul, cùng với tin đồn, ông ta cùng mấy người trung thành tháp tùng đem theo 169 triệu đồng tiền mặt. Ông ta đi đâu, đến hôm nay vẫn chưa ai biết rõ, cho đến khi viên chức Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) xác định cựu Tổng Thống Afghanistan đang ở trên đất nước họ, được phép vì “nền tảng nhân đạo”.
Saleh nói rằng, ông ta vẫn còn ở trong nước (Afghanistan). Đoạn video ngắn hôm 16 tháng Tám cho thấy ông ta cùng với Ahmad Massoud (con trai của Ahmad Shah Massoud, cấp chỉ huy du kích quân Afghanistan chống lại quân đội Nga Sô từ những năm 1979-1989) và những nguời khác lên trực thăng Mi-8 Nga Sô trong phi trường Hamid Karzai ở thủ đô Kabul. Họ sẽ bay lên hướng đông bắc, đến tỉnh “kháng chiến” Panjshir, sào huyệt của quân ly khai “Liên Minh Phương Bắc” cách thủ đô Afghanistan 70 dặm.
Saleh trong năm 2011 (vận động tranh cử)
Ahmad Massoud là con trai của Ahmad Shah Massoud, người chiến đấu chống quân đội Nga Sô trong những năm 1970s và 1980s, rồi tiếp tục chống đối nhóm Hồi giáo Taliban trong thập niên 1990s. Ông ta được danh hiệu là “Con sư tử của Panjshir”, một hội viên quan trọng của Liên Minh Phương Bắc (Northern Alliance), tiếp tay với Hoa Kỳ “tống cổ” Taliban ra khỏi các thành phố, vào vùng hoang dã năm 2001. Ahmad Shah Massoud bị ám sát chết ngày 9 tháng Chín năm 2001 do một người liên quan với Taliban và nhóm khủng bố Al Qaeda đánh bom tự sát. (giả làm nhà báo đến phỏng vấn ông ta).
(Northern Alliance. Trước khi Hoa Kỳ đổ quân vào Afghanistan, CIA vào trước lấy tin tức Osama bin Laden. Họ bắt tay Northern Alliance, dùng tiền mua chuộc, gài bẫy hơn 100 tay súng Taliban, lùa vào một khu vực như nhà tù bắn giết. Taliban xung phong tìm đường sống, nhào đến trước mũi súng kẻ thù, kết qủa một nhân viên CIA chết ‘thuộc nhóm hành động’, nhân viên CIA thứ hai, được trực thăng CIA vào cứu thoát. Chuyện này có lẽ Taliban sẽ không bao giờ quên, tha thứ... vđh).
Amrullah Saleh là một hội viên của Liên Minh Phương Bắc, cũng như Bismillah Khan Mohammadi, người vừa nhân chức Bộ Trưởng Quốc Phòng Afghanistan trong tháng Sáu vừa qua. Mohammadi ủng hộ Saleh (tự phong Tổng Thống) và kêu gọi bắt giữ Ashraf Ghani. Saleh đồng thời nắm giữ chức vụ điều hành Cục An Ninh Quốc Gia (NDS - Bộ Nội Vụ), ngành tình báo chính ở Afghanistan có nhiều liên hệ với cơ quan Trung Ương Tình Báo (CIA) Hoa Kỳ từ năm 2004 đến 2010.
Về phương diện quân sự, thung lũng Panjshir mặc dầu là khu vực cô lập, ít người và gần thủ đô Kabul (cách 70 dặm), có thể là một gai nhọn khó nuốt vì điạ thế, điạ hình hiểm trở đối với Taliban. Thực ra, Taliban chưa từng kiểm soát khu vực thung lung, ngay cả khi đã nắm quyền kiểm soát cả nước Afghanistan. Lẽ dĩ nhiên, trong thời gian đó, Liên Minh Phương Bắc kiẻm soát được các tỉnh lân cận, những tỉnh thông thương với các quốc gia láng giềng như Uzbekistan, Tajikistan nơi hướng bắc.
Độ lớn mạnh của “Kháng Chiến Quân Panjshir” lúc này chưa được rõ, trong khi quân Taliban được ước đoán vào khoảng hơn 200.000 tay súng, trong đó khoảng 60.000 chiến binh nồng cốt, và 90.000 lực lượng võ trang bán quân sự gia nhập. Con số “chiến sĩ” Taliban mới gia tang, do quân đội Afghanistan đào ngũ, trước sức tiến công nhanh chóng và thủ đô Kabul xụp đổ hôm Chủ Nhật vừa qua. Taliban tịch thâu được số lượng lớn vũ khí, đạn dược, đồ trang bị quân đội Hoa Kỳ để lại, kể cả xe bọc sắt, thiết vận xa, đại bác làm gia tăng sức mạnh của Taliban.
Tuy nhiên, mặc dầu quân Kháng Chiến không được biết rõ, điạ hình phức tạp, khó khăn, và có thể sẽ được các thế lực ngoại quốc (bên ngoài) giúp đỡ. Taliban vẫn tuyên bố sự trở về của Vương Quốc Hồi Giáo Afghanistan và các lãnh tụ của họ sẽ vào thủ đô Kabul để nắm quyền (cai trị). Giới lãnh đạo Taliban bao gồm: người đồng sáng lập Mullah Abdul Ghani Baradar, trở về Afghanistan cùng với các nhân vật quan trọng khác từ Qatar ngày hôm nay. Baradar được trả tự do từ nhà tù ở Pakistan năm 2018 để thương thuyết với người Hoa Kỳ, Taliban không có ai đủ khả năng đóng vai trò chính trị (để thương thuyết) trong thành phố Qatari, thủ phủ tỉnh Doha (Qatar).
Các đại diện Taliban cũng đã “bắt tay” với các viên chức chính quyền Afghanistan, kể cả cựu Tổng Thống Hamid Karzai và Chủ Tịch Hội Đồng Tối Cao Hòa Giải Dân Tộc Abdullah Abdullah về việc bàn giao quyền hành (chính quyền) cho Vương Quốc Hồi Giáo. Abdullah, người “không ngờ” bị thua phiếu Ashraf Ghani năm 2019. Sau khi Ghani bỏ trốn (qua UAE – Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất), Karzai Abdullah cùng với lãnh chúa Gulbuddin Hekmatyar thành lập chính quyền tạm thời ở Kabul.
Nhiều dư luận, lo ngại sẽ có bạo động trong nước Afghanistan vì sắc dân, chủng tộc, tín ngưỡng (ngay cả trong đạo Hồi cũng có nhiều nhánh: Sunni, Shiite…). Nhóm Taliban ở Afghanistan đa số thuộc sắc dân Pashtun (đa số), trong khi Saleh, Massoud, và Mohammadi thuộc sắc dân thiểu số Tajik. Điều cần nhắc đến là Liên Minh Phương Bắc bao gồm người Pashtun, nhưng do người Tajik thành lập đầu tiên, như Massoud (ông Bố), và nhiều sắc dân thiểu số khác từ năm 2001.
Ngoài ra, có những báo cáo khác cho rằng, nhóm thiểu số Hazara (bị coi thường, khinh bỉ, bắt làm nô lệ ở Afghanistan) cũng chạy vào khu vực Panjshir để được an toàn. Người Hazara đa số theo đạo Hồi Shiite thay vì Sunni, cũng vì thế làm cho họ trở thành nhóm thiểu số. Những người Theo đạo Hồi Sunni cứng rắn như nhóm Taliban thường đối xử tệ hại đối với người theo đạo Hồi Shiite. Đã có nhiều dấu hiệu cho thấy chuyện đối xử tàn ác đối với người Hazara Shiie dưới chế độ mới ở Afghanistan. Hình ảnh xuất hiện hôm nay cho thấy sự đập phá bức tượng Abdul Ali Mazari trong thành phố Bamyan vì ông ta thuộc sắc dân Hazara, đã chiến đấu chống lại người Nga Sô lẫn Taliban. Kết qủa nhóm Taliban bị nghi ngờ đã tra tấn, giết chết ông ta năm 1995. Taliban cho rằng, lúc đó ông ta tấn công các đại diện của họ trong một buổi họp gần Kabul.
Điều này tạo cơ hội cho Saleh và các “đồng chí” của ông ta thu nhận thêm dân thiểu số, không sống được với Taliban, đặc biệt gia tăng quân số kháng chiến trong tỉnh Panjshir và có sự yểm trợ ở đâu đó trong nước. Cần nói thêm, lãnh chúa nhóm Uzbek, Abdul Rashid Dostum, người được nắm chức vụ Đệ Nhất Phó Tổng Thống (thứ tư) trong chính quyền Afghanistan cũ, và Ata Mohammed Noor, một người Tajik (sắc dân), đã từng làm Thống Đốc tỉnh Balkh nơi hướng bác Afghanistan. Cả hai nhân vật “lớn” đều cùng với những người trung thành chạy thoát sang Uzbekistan tuần trước. Trước khi bỏ chạy, Noor tố cáo Ashraf Ghani và chính quyền của ông ta đã cấu kết nhường chính quyền, quốc gia cho Taliban, mặc dầu chuyện này vẫn chưa sáng tỏ. Cả hai, Dostum và Noor đều là hội viên của Liên Minh Phương Bắc trước đó. Dostum là cấp chỉ huy Afghanistan được Lực Lượng Đặc Biệt Hoa Kỳ cho vào huyền thoại, một chiến sĩ cưỡi ngựa ra chiến trường, khi Hoa Kỳ mới đưa quan vào Afghanistan năm 2001.
Những người khác, không theo, không hỗ trợ Taliban cũng có thể đi theo phong trào kháng chiến. Càng nhiều báo cáo cho thấy sự tàn bạo, của Taliban, họ tấn công, đánh đập… những ai chống lại họ. Ít nhất ba người bị giết chết, hơn một chục người khác bị thương hôm nay, trong đám người biểu tình chống Taliban trong thành phố Jalalabad.
Tất cả những chuyện này gây trở ngại cho Taliban được quốc tế công nhận. Cũng hôm nay, tòa đại sứ Afghanistan ở Tajikistan thay bức ảnh Ashraf Ghani (cựu Tổng Thống bỏ trốn) với tấm ảnh của Amrullah Saleh, và vị đại sứ Zahir Aghbar nói rằng, ông ta không chấp thuận chế độ Taliban . Nhiều người khác noi theo, gây tình trạng chính trị khó khăn cho Taliban trên nhiều quốc gia.
Fort Hays State University
Department of Computer Science
Dallas, Texas Aug. 19, 2021
vđh
Video
No comments:
Post a Comment