Sự thất thủ của Mazar-e-Sharif, thành phố lớn thứ tư ở Afghanistan, được quân đội chính quyền Afghanistan cùng với hai lãnh chúa mạnh mẽ thề sẽ bảo vệ, đã trao (thành phố) cho các tay súng Taliban. Như thế, Taliban đã hoàn toàn kiểm soát khu vực phiá bắc Afghanistan, đẩy lùi quân đội của chính quyền được Tây phương yểm trợ về khu vực trung tâm và hướng đông Afghanistan.
Abas Ebrahimzada, một nhà làm luật (dân biểu, nghị sĩ) đến từ tỉnh Balkh, nơi có thành phố lớn Mazar-e-Sharif nói rằng, quân đội (Afghanistan) đầu hàng trước, làm cho các đơn vị bán quân sự (lãnh chúa chỉ huy) mất tinh thần, buông súng để cho Taliban tàn sát, giết chóc sáng sớm hôm thứ Bẩy (có nguồn tin nói, tất cả những ai ra đầu hàng đều bị giết).
Ebrahimzada nói rằng, Abdul Rashid Dostum và Ata Mohammad Noor, trước đó làm lãnh chúa chỉ huy hàng ngàn tay súng đã trốn ra khỏi tỉnh, không biết chạy đi đâu.(số phận không rõ).
Noor nói trên mạng xã hội Facebook, sự thất bại của ông ta ở Mazar-e-Sharif do quân đội, lực lượng của chính quyền đã trao vũ khí quân dụng cho Taliban. Ông ta không rõ, nhân vật nào (ai trong chính quyền?) đã dàn dựng chuyện để cho quân đội đầu hàng. Ông ta cho biết ông ta cùng “lãnh chúa” Dostum “hiện giờ đang ở chỗ an toàn.”
Trong ngày thứ Bẩy, Taliban chiếm được hoàn toàn tỉnh Logar nơi phiá nam Kabul, bắt giữ viên chức chính quyền điạ phương, theo lời Hoda Ahmadi, một nhà làm luật pháp (nghị sĩ) trong tỉnh. Bà ta nói rằng quân Taliban đã vào đến khu vực Char Asyab nơi hướng nam, chỉ còn cách thủ đô Kabul khoảng 7 dặm (11 cây số).
Đến xế chiều, các tay súng Taliban lấy được Mihterlam, thủ phủ tỉnh Laghman, nơi hướng đông bắc Kabul, không có trận đánh nào xẩy ra… (quân đội Afghanistan?), theo lời Zefon Safi, một dân biểu trong tỉnh.
Trong ngày thứ Bẩy, Tổng Thống Afghanistan Ashraf Ghani nói chuyện trên hệ thống truyền hình toàn quốc. Lần đầu tiên, ông ta xuất hiện trước công chúng, kể từ khi Taliban đẩy mạnh các mũi dùi tiến công trên toàn quốc gia Afghanistan. Ông ta thề nguyền, không chịu thua, làm mất các “thành qủa” đạt được trong 20 năm, sau khi quân đội Hoa Kỳ đã nhẩy vào “tống cổ” nhóm Hồi giáo qúa khích Taliban cùng quân khủng bố Al-Qaeda, sau vụ khủng bố 9/11 ở Hoa Kỳ.
Người Hoa Kỳ vẫn tiếp tục điều hành các cuộc thương thuyết hòa bình giữa chính quyền (Afghanistan) và Taliban ở Qatar trong tuần này, và cộng đồng Quốc Tế lên tiếng cảnh cáo, một chính quyền Taliban xử dụng sức mạnh sẽ không được chấp thuận. Nhưng quân qúa khích Hồi giáo Taliban xem chừng không màng đến lời cảnh cáo, khi các cánh quân của họ tiến công rất đều đặn, trước sự tan vỡ nhanh chóng, di truyền của quân đội chính phủ Afghanistan.
Vài tiếng đồng hồ sau đó, quân đội của ông ta bị thiệt hại nặng, kể từ khi quân Hồi giáo Taliban bắt đầu trận “Tổng Tấn Công” trên toàn quốc Afghanistan.
Thành phố Mazar-e-Sharif, nơi có ngôi đền Hồi giáo xây bằng đá mầu xanh nổi tiếng, cũng là “đại bản doanh” của Liên Minh Phương Bắc (Northern Alliance, nhóm này được CIA yểm trợ chống lại Taliban. Năm 2001 khi quân đội Hoa Kỳ vào Afghanistan, CIA cùng với Liên Minh Phương Bắc giết nhiều tay súng Taliban. vđh)
Có nhiều trại tạm cư được dựng lên xung quanh Mazar-e-Sharif cho đa số người Hazara tạm trú, sau khi họ đã phải bỏ của chạy lấy người, từ các làng mạc gần đó. Họ nói rằng, Taliban bắt giữ những người muốn bỏ trốn ra khỏi khu vực, và họ đốt vài trường học.
Hàng chục ngàn người Afghanistan đã rời bỏ nhà cửa sợ nhóm Hồi giáo Taliban trở lại nắm chính quyền với bàn tay sắt thép. Taliban đã cai trị Afghanistan trước khi người Hoa Kỳ và đồng minh Tây phương đến. Họ áp dụng bộ luật Hồi giáo rất khắc khe, phụ nữ không được đi học, đi làm, và không được ra khỏi nhà không có một người đàn ông thân thuộc đi kèm.
Salima Mazari, một trong số rất ít phụ nữ được làm quận trưởng, rất lo sợ khi Taliban trở lại nắm chính quyền. Bà ta trả lời cuộc phỏng vấn ở Mazar-e-Sharif trước thành phố này rơi vào tay Taliban.
“Không có chỗ cho phụ nữ”, bà Mazari phát biểu, một vị quân trưởng trong một quận nhỏ có khoảng 36.000 cư dân nơi hướng bắc thành phố. “Trong tỉnh dưới luật lệ Taliban, đàn bà không thấy xuất hiện nữa (ở nơi công cộng, ngoài đường phố). Tất cả đều bị ‘giam cầm’ ở nhà”
Nhóm Hồi giáo Taliban tiến cử giáo sĩ cứng rắn Mujeeb Rahman Ansari nắm chức vụ điều hành phòng “Các dịch vụ cho phụ nữ” trong thành phố Herat (lớn thứ hai ở Afghanistan). Theo lời một phụ nữ tranh đấu nhân quyền (cho đàn bà), bà ta xin dấu tên vì vấn đề an ninh. Bà ta nói rằng (giáo sĩ) Ansari là người “cứng rắn chống lại các ‘quyền’ của phụ nữ”. Ông ta thăng tiến nhanh, đến năm 2015 trở nên nổi tiếng có nhiều bức tranh quảng cáo ngoài đường. Ansari nhắc nhở phụ nữ phải mang mạng che mặt (Islamic hijab), loại trừ những người cổ động nhân quyèn cho phụ nữ.
Quân Hồi giáo qúa khích Taliban đã lấy thêm được tỉnh Paktia, và tỉnh nhò Kunar dọc theo biên giới Pakistan, cùng với tỉnh Faryab nơi hướng bắc, và tỉnh Daykundi nơi trung tâm Afghanistan.
Sayed Hussan Gerdezi, một dân biểu trong tỉnh Paktia nói rằng, Taliban đã chiếm được gần hết thành phố Gardez thủ phủ của tỉnh, tuy nhiên quân chính phủ vẫn còn kháng cự, chưa chịu buông súng. Taliban nói rằng, họ đã kiểm soát được thánh phố.
Sự rút quân đội ngoại quốc và sự sụp đổ nhanh chóng của các lực lượng chính quyền Afghanistan - mặc dầu với hàng trăm tỷ đô la viện trợ hàng năm - tạo nên sự sợ hãi Taliban quay trở lại nắm chính quyền Afghanistan, cũng như năm 1989 khi quân đội Nga Sô rút về nước.
Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden đã chấp thuận đưa thêm 1.000 quân (sư đoàn 82, sư đoàn 101 Nhẩy Dù) vào Afghanistan. Theo phát ngôn viên bộ Quốc Phòng, con số quân Hoa Kỳ đang ở Afghanistan khoảng 5.000 người để giữ an ninh trật tự, bảo đảm cho việc di tản được êm xuôi.
Fort Hays State University
Department of Computer Science
Dallas, Texas Aug. 17, 2021
vđh
No comments:
Post a Comment