TÌNH BÁO NỘI VỤ DO THÁI
SHIN BET
I. LỜI GIỚI THIỆU
Tên chính thức của cơ quan tình báo này là Sherut ha Bitachon ha Klali (Hebrew: שירות הביטחון הכללי, "General Security Service" An Ninh Tổng Quát), thường được gọi tắt là Shabak (Hebrew: שב״כ, Arabic: شاباك), tiếng Anh là Shin Bet. Cơ quan này có khẩu hiệu là “Kẻ Phòng Vệ Trong Bóng Tối” "Magen VeLo Yera'e" (Hebrew: מגן ולא יראה, “Lá Chắn Trong Bóng Tối”). Một trong ba cơ quan tình báo quan trọng của Do Thái, cùng với A’Man và Mossad.
II. TỔ CHỨC
Vì lý do bảo mật, cơ quan Shin Bet “được biết” có ba cánh:
- Ban Dịch Vụ người Ả Rập. Ban này có nhiệm vụ chống khủng bố trên đất Do Thái cũng như trong những khu vực người Palestine.
- Ban Dịch Vụ cho sắc dân không phải Ả Rập. Lo những dịch vụ an ninh không liên quan đến người Ả Rập. Liên lạc với các cơ quan an ninh ngoại quốc. Ban này trước đó lo những vấn đề liên quan đến khối Đông Âu (Cộng Sản).
- Ban Bảo Vệ Yếu Nhân (nhân vật quan trọng). Bảo vệ viên chức cao cấp trong chính quyền, trong các tòa đại sứ Do Thái. Ngoài ra bảo vệ an ninh những cơ sở quan trọng như phi trường, hải cảng, cơ quan hoặc viện nghiên cứu trong nước.
Mặc dầu là một cơ quan an ninh, tình báo, Shin Bet không nằm trong bộ Quốc Phòng, vị Giám Đốc cơ quan Shin Bet chịu trách nhiệm trực tiếp với Thủ Tướng Do Thái.
III. NHIỆM VỤ
Nhiệm vụ dành cho cơ quan Tình Báo Nội Vụ Shin Bet bao gồm:
- Bảo vệ nền an ninh quốc gia.
- Theo dõi, các đường dây khủng bố.
- Phá vỡ, bắt giữ, thẩm vấn lấy tin tức quân khủng bố hoặc những kẻ bị nghi ngờ.
- Cung cấp tin tức tình báo cho các đơn vị “Chống Khủng Bố” hoạt động trong khu vực West Bank, dải đất Gaza.
- Phản gián.
- Bảo vệ yếu nhân, viên chức cao cấp trong chính quyền, cơ sở quan trọng như phi trường, hải cảng, tòa đại sứ, các trung tâm nghiên cứu, hãng hàng không, hàng hải Do Thái.
IV. LỊCH SỬ
Sau khi quốc gia Do Thái tuyên bố độc lập năm 1948, cơ quan Shin Bet (Shabak) được thành lập như một ngành trong Lực Lượng Quốc Phòng Do Thái dưới quyền chỉ huy của Isser Harel (Cấp chỉ huy đầu tiên của Shin Bet, được xem như “Thân Phụ” của ngành Tình Báo Do Thái, sau đó ông ta qua nắm quyền điều hành cơ quan Tình Báo Hải Ngoại Mossad). Sau đó, nhiệm vụ cũng như vấn đề điều hành cơ quan Shin Bet từ Quân Đội chuyển qua Phủ Thủ Tướng. Trong trận chiến Ả Rập – Do Thái năm 1948 (Trận Chiến Độc Lập), Shin Bet chỉ có một nhiệm vụ duy nhất là an ninh nội bộ. Về sau, cơ quan này được trao phó thêm nhiệm vụ phản gián (chống gián điệp) và theo dõi.
Một trong những điệp vụ nổi tiếng của Shin Bet, lấy được một phó bản bài diễn văn (bí mật) của lãnh tụ Nga Sô Nikita Khrushchev năm 1956 (khoảng thời gian này, ngành tình báo Do Thái chưa phân ra Hải Ngoại (Mossad), Quân Sự (A’Man) hay Nội Vụ (Shin Bet)), trong đó ông ta hạ bệ “Ông Trùm” Stalin. Bản diễn văn của Khrushchev dịch sang tiếng Ba Lan, được bí mật trao cho một điệp viên trong tòa đại sứ Do Thái ở Warsaw (Poland, Ba Lan), lúc đó đang nằm trong khối Cộng Sản Đông Âu. Do Thái chuyển tiếp đến Hoa Kỳ và được đang trên báo chí.
Một điệp vụ phản gián thành công của Shin Bet là vụ bắt giữ Israel Beer năm 1961. Israel Beer thực ra là một điệp viên Nga Sô, cấp bậc Trung Tá trừ bị, xâm nhập vào sâu trong chính quyền Do Thái. Ông ta trở nên một bình luận gia thâm niên (senior) về vấn đề an ninh và là một trong những người thân cận của Thủ Tướng Ben Gurion. Israel Beer bị đưa ra tòa, kết án tù 10 năm, sau đó Tối Cao Pháp Viện tăng lên 15 năm về tội làm gián điệp, và chết trong nhà tù. Cũng trong năm 1961, Shin Bet bắt thêm Kurt Sita, một người Đức theo đạo Tin Lành (Christian), gốc rễ từ Sudetenland (khu vực ở Tiệp Khắc có nhiều người gốc Đức, tên khu vực tiếng Đức), và đang là một Giáo Sư trong viện kỹ thuật Technion ở Do Thái. Kurt Sita bị khép tội làm gián điệp cho Tiệp Khắc (Czechoslovakia), một nước thuộc vào khối Cộng Sản Đông Âu.
Năm 1967, một gián điệp đôi (nhị trùng, hai mang) người Ai Cập gốc Do Thái, Rifat Al Gamal (tên khác là Jacques Bitton) trao cho Tình Báo Ai Cập những tin tức sai lạc về kế hoạch hành quân của Do Thái, quân đội Do Thái sẽ mở màn trận tấn công bằng bộ binh. Kết qủa không quân Ai Cập để các chiến đấu cơ của họ nằm “phơi bầy” trên phi đạo, trở thành những mục tiêu ngon lành, bị không lực Do Thái loại khỏi vòng chiến trong vòng ba tiếng đồng hồ đầu tiên của trận chiến Sáu Ngày. Chuyện “gián điệp nhị trùng”, đánh lừa (deception) sau này được biết có tên là Chiến Dịch Yated (Operation Yated).
Sau trận chiến lớn, vấn đề đối phó với quân khủng bố trở nên nghiêm trọng. Một trong những nhiệm vụ chính yếu của cơ quan Shin Bet là theo dõi các hoạt động của quân khủng bố trong khu vực West Bank và dải Gaza. Trong những năm 1984 – 1986, Shin Bet bị chỉ trích nặng nề, thế giới lên án sau vụ hai tên khủng bố Palestine cướp một chuyến xe bus trong thủ đô Tel Aviv, bắt giữ hành khách làm con tin.
Chuyện scandal này có tên là Kav 300 (Hebrew: "קו 300", literally "Chuyến xe bus 300"). Báo chí trên thế giới phanh phui, chụp ảnh được một trong hai tên khủng bố bị quân nhân Shin Bet còng tay lôi ra khỏi xe bus, đấm đá cho đến khi cả hai đều chết. Năm 1985, Chuẩn Tướng Yitzhak Mordechai người chỉ huy trận tấn công giải cứu con tin, cùng mười một quân nhân Shin Bet bị truy tố trước tòa án về tội giết “Hai Tù Binh”. Chuyện giết người tàn bạo vẫn chưa kết thúc, cuộc điều tra “nội bộ” (Internal Affair Investigation) phơi bầy ra chính vị Giám Đốc cơ quan Shin Bet ra lệnh giết hai tên khủng bố, che dấu rồi âm mưu đổ tội cho Tướng Yitzhak Mordechai. Kết cuộc vị Giám Đốc cơ quan Shin Bet, Avraham Shalom bị ép buộc giải ngũ.
Năm 1987, chính quyền Do Thái ra lệnh thành lập Ủy Ban Landau điều tra “phương pháp” thẩm vấn (hỏi cung) của cơ quan Shin Bet. Như Ủy Ban Agranat trước đây, Ủy Ban Landau phê bình, chỉ trích “phương pháp” thẩm vấn của Shin Bet, lập ra nguyên tắc “làm việc” cho cơ quan tình báo này. Những biện pháp nào được áp dụng cho tội nhân (tù nhân) dựa trên sức chịu đựng thể xác con người.
Trong năm 1995, cơ quan Shin Bet đã không làm tròn nhiệm vụ bảo vệ vị nguyên thủ quốc gia. Thủ Tướng Yitzhak Rabin bị ám sát chết hôm 4 tháng Mười Một bới một người theo phái khuynh tả (right wing) Yigal Amir. Yigal Amir theo đạo “Chính Thống” (Orthordox Jew) Do Thái giáo, sinh viên Luật và Computer Science viện đại học Bar Llan, thường lên tiếng chống đối chính quyền. Cơ quan Shin Bet đã biết trước kế hoạch (ám sát) của Yigal Amir, phái một nhân viên theo dõi anh ta, nhưng ông này báo cáo anh sinh viên Yigal Amir không có gì đáng sợ.
Ngay sau khi Thủ Tướng Yitzhak Rabin bị ám sát chết, vị Giám Đốc cơ quan Shin Bet, Carmi Gillon từ chức trước khi Ủy Ban Shamgar tiến hành cuộc điều tra. Ủy ban này tìm ra nhiều sai lầm của Shin Bet trong việc tuyển chọn nhân viên. Thêm một nguồn tin khác gây rắc rối cho Shin Bet từ mật báo viên Avishai Raviv làm việc trong ban Dịch Vụ người Do Thái. Anh ta có nhiều hành động khác thường trước khi vụ ám sát xẩy ra, sau đó vị truy tố ra tòa về tội xúi dục thủ phạm Yigal Amir giết Thủ Tướng Yitzhak Rabin.
Vài tháng sau vụ ám sát Thủ Tướng Rabin, thủ lãnh nhóm chế tạo bom Hamas, Yahva Avvash bị giết chết bằng bom gắn trong máy điện thoại di động (cell phone) của ông ta.
Đô Đốc Hải Quân Do Thái Ami Avalon lên thay Gillon làm Giám Đốc cơ quan Shin Bet, ông ta củng cố, lấy lại uy tín cho cơ quan Tình Báo Nội Vụ.
Trong năm 2000, Avi Ditchter lên thay Avalon trong chức vụ Giám Đốc cơ quan. Avi Ditchter đã từng phục vụ trong đơn vị biệt kích Sayeret Matkal, là một điệp viên Shin Bet nhiều kinh nghiệm, ông ta thắt chặt hệ thống làm việc phối hợp giữa quân đội và cảnh sát. Trong thời gian Avi Ditchter nắm quyền điều hành cơ quan Shin Bet, phong trào Nổi Dậy (lần thứ hai Al-Aqsa Intifada Arabic: انتفاضة الأقصى, Intifāḍat Al Aqṣa; Hebrew: אינתיפאדת אל-אקצה, Intifādat El-Aqtzah) của người Palestine bùng nổ, ông ta chỉ huy cơ quan chống lại quân khủng bố rất xuất sắc, sau khi hội nghị trong Camp David (Hoa Kỳ làm trung gian) thất bại năm 2000.
Trong tháng Mười Một năm 2003, bốn vị cựu Giám Đốc cơ quan Shin Bet: Avraham Shalom, Yaakov Peri, Carmi Gillon, và Ami Avalon lên tiếng yêu cầu chính quyền Do Thái tìm kiếm hòa bình với Palestine. Tháng Năm 2005, Avi Ditchter được thay thế bởi Yuval Diskin.
V. CÁC VỊ GIÁM ĐỐC (CHỈ HUY TRƯỞNG)
- Isser Harel 1948–1952
- Izi Dorot 1952–1953
- Amos Manor 1953–1963
- Yossef Harmelin 1964–1974
- Avraham Ahituv 1974–1981
- Avraham Shalom 1981–1986
- Yossef Harmelin 1986–1988
- Yaakov Peri 1988–1994
- Carmi Gillon 1995–1996
- Ami Ayalon 1996–2000
- Avi Dichter 2000–2005
- Yuval Diskin 2005–2011
- Yoram Cohen 2011–
VI. THAY LỜI KẾT
Năm 1987, sau nhiều lần bị tai tiếng vì tàn bạo, Ủy Ban Landau (do cựu thẩm phán tòa án Tối Cao, Moshe Landau làm chủ tịch) điều tra cơ quan phương thức làm việc của Shinbet và đưa ra một vài điều luật về vấn đề hỏi cung, thẩm vấn tù binh. Trong năm 1994, nhân viên điều tra cấp trung ương (quốc gia), Miriam Ben Porat báo cáo, những luật lệ của Ủy Ban Landau không được cơ quan Shin Bet áp dụng, thi hành, và giới chức cao cấp Shin Bet làm ngơ.
Trong nhiệm vụ chống khủng bố đánh bom tự sát trong khu vực West Bank, cơ quan Shin Bet phối hợp chặt chẽ với quân đội (Biệt Kích), Không Quân chỉ điểm chính xác mục tiêu, thanh toán cấp lãnh đạo trong các nhóm khủng bố, các tổ chức quá khích người Palestine như Hamas, Hồi giáo Jihad, “Lữ Đoàn Tử Đạo Al Aqsa”, El fatah và một liên lạc viên Al Aqaeda, Iad Al Bik. Những nhân vật lãnh đạo kể trên là những mục tiêu cho trực thăng võ trang (Gunships). Cấp chỉ huy quân đội cùng với một nhân viên Shin Bet ngồi trong trung tâm hành quân theo dõi vụ “thanh toán” cấp chỉ huy địch quân.
Các cấp chỉ huy, sĩ quan tình báo (nói chung) thường thăng tiến trong quân đội cũng như ngoài xã hội. Những nhân vật lừng danh trong lịch sử Do Thái như Moshe Dayan (Tướng Độc Nhãn), Ariel Sharon, Yitzhak Rabin đều đã từng nắm chức vụ chỉ huy một trong ba cơ quan tình báo Do Thái.
American University in Bosnia
Tuzla, May 25, 2011
vđh
No comments:
Post a Comment